ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ပါဠိစာေပသမိုင္း

ေအဒီ၁၁ရာစုသည္ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ပါဠိစာေပ စတင္ေသာေခတ္အျဖစ္ သမိုင္းသုေတသီမ်ား လက္ခံ အတည္းျပဳ ထားၾကသည္၊ထိုထက္ေစာေသာအေထာက္အထားမ်ားကိုကားမေတြ႕ရေသးေခ် ၊ျမန္မာ တို႕သည္ အိမ္နီးခ်င္ တလိုင္း ေခၚမြန္မ်ားဆီမွပါဠိစာေပႏွင္႕ ဗုဒၶဘာသာကို လက္ခံရရွိခဲသည္ ။ ပါေမကၡပီတာစကီလင္းကမူ ပ်ဴေဒသ သေရေခတၱရာ

ျမိဳ႕ေဟာင္းႏွင္႕ မြန္ေဒသဒြါရာ၀တီ တို႕တြင္ေတြ႕ရွိေသာ ေက်ာက္စာအေထာက္အထားအရ ေအဒီ ၆ရာစု ၇ ရာစု ကတည္းက ျမန္မာျပည္သို႕ ဗုဒၶဘာသာေရာက္ရွိျပီးျဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသထူသည္ ထိုေတြ႕ရွိေသာေက်ာက္စာ မ်ားသည္လည္း အိႏၵိယအေရွ႕ပိုင္ ပလ၀ အကၡရာျဖစ္ေသာေၾကာင္းေအဒီငါးေျခာက္ရာစု ဟုသတ္မွတ္ၾကသည္ ၊ ထို႕ အျပင္ပီတာစကီလင္း အဆိုအရ အေရွ႕ေတာင္အာရွသို႕ပထမဆံုးေရာက္ရွိလာေသာဗုဒၶဘာသာမွာ ေထရ၀ါဒသာ ျဖစ္သည္ဟုမွတ္ခ်က္ျပဳသည္ အဘယ္ေၾကာင္းဆိုေသာ

သေရေခတၱရာႏွင္႕ဒြါရာ၀တီေက်ာက္စာတို႕တြင္ေရးထိုးထားေသာစာေပမွာပါဠိအကၡရာျဖစ္ေသာေၾကာင္းတည္း ဒုတိယရာစုႏွစ္တစ္၀က္တြင္ဂုိဏ္းကြဲေလးခုျပန္႕ႏွံလာေၾကာင္း ထိုဂိုဏ္းတို႕တြင္ ၁ ။မူလသာ၀တၳီ၀ါဒ ၂။ သာမိတၱိယဂိုဏ္း ၃။ မဟာသံဃိက ၄။ သတၳ၀ီရ ဂိုဏ္း၊တို႕ျဖစ္သည္ ။ ထို႕ေၾကာင္းပါေမကၡပီတာစကီးလင္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်သည္မွာအထက္ပါဂိုဏ္းတို႕တြင္ ေထရ၀ါဒမွလြဲတစ္ျခားဂုိဏ္းမ်ား ပါဠိဘာသာကိုမသံုး ေၾကာင္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ် ထားသည္။ (မွတ္ခ်က္ သတၳ၀ီရ ဂိုဏ္းသည္ယခုေထရ၀ါဒျဖစ္သည္ )သို႕ေသာ္ လည္း Mabel Haynes Bode ၏ the pali literature in Burma စာအုပ္တြင္ ေဖာ္ျပထားပံုမွာ ။

It was certainly no in the upper valley of the Irrawaddy that the Pali Literature of Burma had its origin.

ျမန္မာႏိုင္ငံပါဠိစာေပ၏မူလအရင္အျမစ္သည္ ဧရာ၀တီျမစ္၀န္းအထက္ပိုင္းမဟုတ္သည္မွာေသခ်ာသည္ ။

The tradition that no less than three out of the nine mission sent out by Asoka went to Upper Burma in the third century B.C . Look like a piece of the national pride that is so inventive in these matters, and can only be quoted as an ‘uncorroborated legend.။ အေသာကမင္းေစလႊတ္လိုက္ေသာသာသနာျပဳအဖြဲ႕ကိုးခုအနက္သံုးဖြဲ႕ထက္မနည္း သည္ဘီစီသံုးရာစုတြင္

အထက္ျမန္မာႏိုင္ငံသို႕သြားခဲ႕သည္ဆိုေသာ အစဥ္အလာအဆိုသည္ ၊အမ်ိဳးသားေရဂုဏ္သိကၡာအတြက္ တီထြင္ထားေသာအစိတ္အပိုင္းျဖစ္ပံုရျပီးမခိုင္လံုေသာ ဒ႑ာရီသမိုင္း အေနျဖင္႕သာ ကိုးကားႏိုင္မည္ျဖစ္သည္ ဟုေဖာ္ျပထားသည္။သို႕ေသာ္ပညာရွင္အမ်ားစုသေဘာေတြ႕သည္မွာေရွ႕ဦးစြာ မြန္ေဒသ သို႕ ဗုဒၶသာသနာ စတင္ေရာက္ရွိလာပံုမွာ ။

သီရိဓမၼာေသာကမင္း၏ ကိုးတိုင္းကိုယ္ဌာနသို႕ ေစလႊတ္ေသာသာသနာျပဳအဖြဲ႕မ်ားထဲမွ အရွင္ေသာဏႏွင္႕ ဥတၱရမေထရ္တို႕သည္သု၀ဏဘူမိေခၚေသာမြန္ေဒသို႕ေရာက္ရွိလာၾကည္၊ထိုမေထရ္မ်ားပထမဆံုး ေဆာင္ရြတ္ေသာဘာသာေရးေဆာင္ရြတ္မႈ႕မွာပရိတ္ေတာ္ျဖင္႕ ဘီးလူးအႏၱရာယ္ ကိုတားျမစ္ျခင္း ပင္ျဖစ္ပါသည္ ။ထိုမေထရ္မ်ားမွဆက္သက္၍ရာမညေဒသတြင္ဗုဒၶဘာသာစတင္လာေၾကာင္းသိရသည္ ။ထိုမွတစ္ဆင္ စာေပမ်ားျဖစ္ထြန္းတိုးတက္လာေၾကာင္းယဥ္ေက်းမႈ႕မ်ားထြန္းကား လာေၾကာင္း သိရသည္။ပုဂံဘုရင္ အေနာ္ရထာသည္ မြန္ေဒသမွေရာက္ရွိလာေသာအရွင္အရဟံကိုအေၾကာင္းျပဳ၍ ဗုဒၶဘာသာကိုသက္၀င္ယံုၾကည္ေသာဘုရင္တစ္ပါးျဖစ္လာျပီးမိမိႏိုင္ငံေတာ္တြင္လည္း ဗုဒၶ၏တရား

ေတာ္မ်ားကို တစ္ႏိုင္ငံလံုးထိျပန္႕ပြါးေစလိုေသာဆႏၵရွိခဲ႕သည္ထို႕ေၾကာင္းပင္ ၊မြန္ေဒသမွပိဋကတ္ေတာ္မ်ား ကိုပင္႕ေဆာင္ရန္ေတာင္ဆိုေသာအခါ မြန္ဘုရင္မႏုဟာ၏မ ေျခမငံ ဆက္ဆံမႈ႕ေၾကာင္း ႏွစ္ႏိုင္ငံအင္အားသံုးကာ စစ္တိုက္၍ယူခဲ႕ရသည္႕အထိျဖစ္ခဲ႕သည္ ၊ အမွန္အားျဖင္႕ထိုအခ်ိန္တြင္ ပုဂံေဒသ၍မိစၦာအယူ၀ါဒမ်ားလႊမ္းမိုးေနခ်ိန္ျဖစ္ေသာေၾကာင္း မႏုဟာမင္းမွ မိစၦာဒိဠိႏွင္႕ပိဋကတ္ေတာ္တန္သလားဟုေျပာဆိုဆက္ဆံမႈ႕ေၾကာင္း စစ္တိုက္ကာယူရသည္႕အထိျဖစ္ပြါးခဲ႕ ရဟုဆိုသည္သို႕ေသာ္ဤေနရာ၌ဒါက္တာမာဘယ္မွတ္ခ်က္ျပဳထားသည္မွာ အေနာ္ရထာမင္းႏိုင္င႕ေတာ္ တြင္ဗုဒၶဘာသာမစင္ၾကည္ေသးေသာေၾကာင္းစင္ၾကည္ေအာင္လုပ္ရန္လိုေသးေၾကာင္း ေဖာ္ျပျခင္းျဖစ္ဟန္ရွိသည္ဟုဆိုထားသည္၊မည္သို႕ဆိုေစမြန္တို႕သည္လည္း ဗုဒၶဘာသာတမန္ေတာ္ မျဖစ္လိုဘဲျဖစ္ခဲ႕ရသည္ထိုအခ်ိန္မွစ၍မြန္ပညာရွိမ်ားႏွင္႕အဖုိ႕တန္းေသာအရာမ်ား အားလံုး ယဥ္ေက်းမႈ႕အေမြအႏွစ္မ်ား အားလံုး ပုဂံကိုအတင္အက်က္ယူေဆင္ျခင္းခံရေတာသည္။ ထိုမြန္ဆရာမ်ားမွတစ္ဆင္႕ပုဂံ တြင္ဗုဒၶဘာသာစတင္ထြန္းကားလာသည္ယဥ္ေက်းမႈ႕စာေပမ်ား လည္းထြန္းကားလာခဲ႕သည္မည္သို႕ဆိုေစျမန္မာမ်ားအေနျဖင္႕ မြန္တို႕ကိုေက်းဇူးတင္ရမည္မွာေသခ်ာသည္ ။ မိမိတို႕ထက္ေရွ႕က်ေသာ အထူးသျဖင္႕ဗုဒၶဘာသာႏွင္႕ယဥ္ေက်းမႈ႕စာေပမ်ားကိုတစ္ဆင္႕ ရရွိလိုက္ေသာေၾကာင္းမြန္လူမ်ိဳးတို႕သည္ျမန္မာမ်ား၏ေရွ႕ျပဦးေဆာင္ပုဂၢိဳလ္မ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ သင္႕ေပသည္ယေန႕ကမၻာတြင္ပါဌိစာေပႏွင္႕ဗုဒၶဘာသာေၾကာင္း ဂုဏ္ေရာင္းေတာက္ေနေသာ ျမန္မာမ်ားသည္ မြန္တုိ႕၏ေက်းဇူးေၾကာင္းဟုဆိုကမမွားႏိုင္ေခ်။ ဤေနရာအေနာ္ရထာသည္ မိမိရရွိလာေသာပိဋကတ္ေတာ္မ်ားႏွင္႕မေက်နပ္ေသးဘဲ သီဟိုဌ္သို႕ေစလႊတ္ေတာ္မူသည္ သီဟိုဌ္မွရရွိလာေသာပိဋကတ္ေတာ္မ်ားနွင္႕တိုက္ဆိုင္ၾကည္႕သည္ ထို႕သို သထံုးႏွင္႕သီဟိုဠ္ မူတို႕ကိုအေျခခံျခင္းျဖင့္ မၾကာမွီျဖစ္ထြန္းလာမည္႕ပါဠိစာေပပ်ိဳပင္အတြက္အေျခခံကိုျပင္ဆင္ခဲ႕သည္ ၊ သူစိုက္ပ်ိဳးခဲေသာထိုအပင္၏အသီအပြင္႕မ်ားကိုျမင္ေတြ႕သည္ထိအသက္မရွည္ခဲ့ေသာ္လည္း ၊သူ၏သားေတာ္က်န္စစ္သားမင္း၏လက္ထက္ေအဒီ(၁၀၆၄) တြင္ပါဌိကၽြန္းက်င္ေသာ ျမန္မာရဟန္းေတာ္တစ္ပါး ပထမဆံုးက်မ္းစာကိုေရးသားခဲ႕သည္။ ထိုက်မ္း၏အမည္မွာ ကာရိကာအမည္ရွိပါဠိသဒၵါက်မ္းျဖစ္သည္က်မ္းျပဳပုဂၢိဳလ္မွာ က်န္စစ္သားလွဴဒါန္းေသာ ေက်ာင္းတြင္ သီးတင္သံုးေနေသာအရွင္ဓမၼေသနာပတိျဖစ္သည္ ၊ ဤက်မ္းစာငယ္သည္ ရိုးရွင္းျပီးရာစု ႏွစ္ (၈) ခုတိုင္တိုင္ရွည္ၾကာခဲ႕သည္ ။ ဤအရွင္သည္ ဧတိမာသၼိဒီပနီ( ဧတိမာသၼိဒီပိကာ ) ႏွင္႕ မေနာဟရအမည္ရွိအျခားက်မ္းတစ္ေစာင္ကိုပါေရးသားခဲသည္။ အေနာ္ရထာကိုဆက္ခံသူမ်ားလက္ထက္တြင္ပုဂံတြင္ပညာသင္ၾကားျခင္းအခိုင္အမာအျမစ္တြယ္ခဲ႕ျပီးျဖစ္သည္ ၊ေအဒိ (၁၁၅၄) တြင္ ရဟန္းေတာ္အရွင္အဂၢ၀ံသ သည္ တည္ရွိျပီးသဒၵါက်မ္းမ်ားအနက္အရွင္လင္းဆံုးဟု ေဖာ္ျပခံရေသာသဒၵနီတိက်မ္းကိုေရးသားခဲ႕သည္ ။ ဤက်မ္းသည္ျမန္မာရဟန္းေတာ္မ်ား ၏ပါဌိတတ္ကၽြန္းမႈ႕ဂုဏ္ေရာင္းကိုထြန္းေျပာင္းေစခဲ့ျပီး က်မ္းျပဳအရွင္၏အမည္သည္ယေန႕တိုင္ထင္ရွား ဆဲျဖစ္သည္ ။ က်မ္းျပဳအရွင္အဂၢ၀ံသသည္ နရပတိစည္သူမင္း ( ေအဒီ ၁၁၆၇ -၁၂၀ )၏ဆရာလည္းျဖစ္သည္ ဤမင္းလက္ထက္တြင္ပုဂံသည္အခ်မ္းသာဆံုးအၾကြယ္၀ဆံုး ေခတ္လည္းျဖစ္ခဲ့သည္။သဒၵနီတိက်မ္းသည္သီဟိုဠ္သို႕ေပးအပ္ေသာျမန္မာတို႕ပထမဆံုးလက္ေဆာင္လည္းျဖစ္သည္ ဤက်မ္းစာမူပြါးျဖင္ ့မၾကာမီဥတၱရဇီ၀မေထရ္သည္ပင္လယ္ကိုျဖတ္လွ်က္ သီဟိုဠ္ကၽြန္း၏နာမည္ေက်ာ္ မဟာ၀ီဟာေက်ာင္းတိုက္သို႕အလည္အပတ္ေရာက္ရွိသြားခဲ႕သည္ ။

ဆက္လက္ေဖာ္ျပေပးပါမည္ ။.

ဒီမွာ ဒုတိယအပိုဒ္ ဆက္ေရးပါ။